Historia koła

Rok 1953 w historii Gliwic pod względem rozwoju turystyki i krajoznawstwa był rokiem przełomowym. W 25 lutego 1953 roku powstaje Oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno – Krajoznawczego, a 29 maja tegoż roku powstało Koła Przewodników Turystycznych, które skupiało początkowo kilkunastu członków wykazujących się dobrą znajomością terenu oraz posiadających doświadczenie turystyczne i przewodnickie. Do pracy w Kole zgłaszali się również młodzi adepci turystyki pragnący zdobyć wiedzę i umiejętności przewodnickie.

Założycielami Koła Przewodników Turystycznych byli: Kol. Zbigniew Balwierczak, Tadeusz Czernicki, Ryszard Dąmbski, Halina Filipowicz, Tadeusz Gmytrasiewicz, Maria Hill, Wacław Jasieński, Tadeusz Kałamarski, Zofia Kumala, Witold Murzynowski, Zenon Romaniszyn, Zdzisław Szwedo, Kazimierz Tatara, Aleksander Traczowski, Stanisław Wijas. Pierwszym Prezesem Koła został Kol. Ryszard Dąmbski, wieloletni i zasłużony Wiceprezes Oddziału. Po jego ustąpieniu w 1954 roku, Prezesem Koła został Kol. Wacław Jasieński.
Kolejnymi Prezesami koła byli:

  • kol. Witold Murzynowski - 1955 r.
  • kol. Tadeusz Wijas - 1956 r.
  • kol. Tadeusz Kałamarski - 1957 – 1959 r.
  • kol. Tadeusz Czernicki - 1959 – 1960 r.
  • kol. Ryszard Dąmbski - 1960 – 1962 r.
  • kol. Kazimierz Tatara - 1962 – 1964 r.
  • kol. Stanisław Wijas - 1964 – 1966 r.
  • kol. Leonid Andrejew - 1966 – 1968 r.
  • kol. Zbigniew Balwierczak - 1968 – 1976 r.
  • kol. Stanisław Wiśniewski - 1976 – 1978 r.
  • kol. Jerzy Wyganowski - 1978 – 1982 r.
  • kol. Wacław Synowiec - 1982 – 1991 r.
  • kol. Andrzej Zieliński - 1991 – 1994 r.
  • kol. Edward Puchlerski - 1994 r.
  • kol. Aleksander Kuna - 1994 – 1997 r.
  • kol. Eugeniusz Przykuta - 1997 – 1999 r.
  • kol. Witold Brol - 1999 r. – nadal

Dla podniesienia poziomu fachowego, Koło przeprowadza w latach 1954 – 1955 kursy wstępne przewodników turystyki górskiej oraz przewodników po Gliwicach po ukończeniu, których uzyskiwano zaświadczenie nadające tytuł i uprawnienia przewodnickie. Szkolenia przewodnickie uzupełniano odczytami i pogadankami na cotygodniowych zebraniach Koła, w czasie, których przeprowadzano również analizę obsługiwanych przez przewodników wycieczek.

W latach 1956 – 1957 zorganizowany został kurs na przewodników beskidzkich, po którym liczba przewodników i kandydatów wzrósł do 52, w tym I klasy 9, II klasy 14, i III klasy 18. w tym okresie Koło organizuje szereg wycieczek w Beskid Żywiecki, Pasmo Babiogórskie, Gorce, Beskid Sądecki. Były to wycieczki szkoleniowe pogłębiające wiadomości o danym terenie górskim oraz pogłębiające koleżeństwo wśród członków Koła. W 1963 roku na podstawie Zarządzenia Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Sportu, dotychczasowi przewodnicy po uzupełnieniu swoich wiadomości i złożeniu egzaminów kontrolnych, uzyskują uprawnienia państwowe. W ramach tej akcji zweryfikowano 32 przewodników, którzy w styczniu 1963 roku składają na ręce Prezesa Oddziału mgr Zdzisława Brzezińskiego przyrzeczenie przewodnickie. Fakt ten wpływa na zmianę stosunku członków Koła do zadań przewodnickich, które od początku istnienia Koła przewodnicy traktowali jako popularne „hobby” społeczne, a nie jako prace zawodową.

W 1966 roku na nowych zasadach odbył się kurs na przewodników beskidzkich i terenowych po województwie katowickim. Po tym kursie liczba członków Koła według stanu na 16.02.1968r. wynosiła 72, w tym z uprawnieniami przewodnika beskidzkiego 62, tatrzańskiego 2, miejskiego 2, terenowego 10, zakładowego 4. Ponadto 5 członków Koła posiadało uprawnienia instruktora przewodnictwa beskidzkiego i jeden przewodnictwa tatrzańskiego. W latach 1967 – 69 zorganizowany został kurs na przewodników tatrzańskich, w którym brali również udział członkowie Koła. Po tym kursie powstały formalne warunki do utworzenia Koła Przewodników Tatrzańskich, a tym samym do nastąpiło zmniejszenie liczby członków Koła Przewodników Turystycznych. Po długich przygotowaniach organizacyjnych, przy życzliwej współpracy Okręgowej Komisji Szkoleniowej we Wrocławiu, dochodzi do zorganizowania kursu na przewodników beskidzkich i sudeckich. Kurs rozpoczął się w listopadzie 1971 roku, a zakończenie nastąpiło w grudniu 1972 roku. Egzamin odbył się w styczniu 1973 roku, a przyrzeczenie przewodnickie i wręczenie (blachowanie) odznak i legitymacji, odbyło się w marcu 1973 roku. Kurs ukończyło 35 osób uzyskując uprawnienia przewodnika beskidzkiego i sudeckiego. W latach 1977 – 78 zorganizowano kurs na przewodników terenowych i miejskich po GOP-ie i województwie katowickim. Po ukończeniu tego kursu, Koło liczyło 76 członków z uprawnieniami: przewodnika beskidzkiego – 63, sudeckiego – 34, miejskiego – 20, terenowego – 13, z czego kl. I – 10, kl. II – 7 i kl. III 74. Uprawnienia do prowadzenia wycieczek w językach obcych – 5 i instruktorów przewodnictwa górskiego – 5.

Wychodząc naprzeciw potrzebom szkolnictwa, w 1987 roku zorganizowano kurs na przewodników beskidzkich dla nauczycieli. W 1988 roku kurs ukończyły 32 osoby, które zasiliły szeregi Koła. W 1988 roku Koło zrzesza 66 członków z czego 66 z uprawnieniami przewodnika beskidzkiego, 11 przewodnika sudeckiego, 9 przewodnika terenowego i 7 przewodnika miejskiego po GOP.

W 1998 roku zorganizowano kurs na przewodników terenowych i miejskich po GOP-ie, który ukończyły 63 osoby. Decyzją Zarządu Oddziału, spośród tych przewodników utworzono Koło Przewodników Terenowych przy Oddziale PTTK Ziemi Gliwickiej oraz Terenowe Koło Przewodników Terenowych w Knurowie.

Po wejściu w życie w 1999r. ustawy o usługach turystycznych Koło zorganizowała dwa kursy przewodnickie, w latach 1999/2000 kurs na przewodników beskidzkich, a w latach 2007/2008 kurs na przewodników terenowych po województwie śląskim. Po dziesięciu latach w sezonie 2009/2010 ponownie został przeprowadzony kurs na przewodnika beskidzkiego.

Koło w swojej działalności nie ograniczało się jedynie do organizowania kursów przewodnickich. Jesteśmy inicjatorami i organizatorami wielu imprez turystycznych. Od 1981 roku przez kilka lat byliśmy organizatorami Konkursu Krasomówczego Młodzieży Szkolnej województwa katowickiego. Od wielu lat organizujemy coroczne Jesienne Rajdy Górskie dla młodzieży szkół gimnazjalnych. Z naszej inicjatywy Oddział rozpoczął akcję wycieczek weekendowych „Przewodnik Czeka”. W 2008 roku zainicjowaliśmy imprezę skierowaną do uczniów gliwickich szkół pn. „Przegląd Piosenki Turystycznej”. Aktywnie uczestniczymy w organizowanych przez Muzeum Miejskie w Gliwicach Dniach Dziedzictwa Kulturowego. Nasi przewodnicy posiadają uprawnienia do oprowadzania grup wycieczkowych po gliwickiej Palmiarni oraz po wieży kościoła pw. Wszystkich Świętych w Gliwicach.

Członkowie Koła biorą aktywny udział w pracach Oddziału, pełniąc szereg funkcji społecznych w Prezydium i Zarządzie Oddziału oraz poszczególnych Komisjach działających przy Oddziale.

Koło Przewodników Turystycznych w Gliwicach za swoją działalność, za zasługi w upowszechnianiu krajoznawstwa i turystyki wśród młodzieży oraz mieszkańców Gliwic i okolicy, uhonorowane zostało Dyplomem Zarządu Głównego PTTK (1979r.), Proporczykiem ZG PTTK, Medalem 110-lecia przewodnictwa turystycznego PTT – PTK – PTTK 1975 – 1985 oraz Złotą Odznaką Honorową PTK (1985r).

Aktualnie, Koło Przewodników Turystycznych liczy 22 członków.